Tlo

Prema provedenim znanstvenim inventarizacijama na području Nacionalnog parka nalaze se raznovrsni tipovi tala. Osnovna karakteristika pokrova tla na kršu općenito, pa tako i na sjevernom Velebitu je ekstremno izražena prostorna varijabilnost. Različiti tipovi tala izmjenjuju se na malom prostoru. Uzrok tome leži u geomorfološkoj strukturi terena, klimi, matičnom supstratu, procesu okršavanja, glacijalnim i nivacijskim procesima te tisućljetnim antropogenim utjecajima.

Na području Parka ističu se ovi glavni tipovi tala: crnica na vapnencu, rendzina na dolomitu i dolomitiziranom vapnencu, smeđe tlo na vapnencu, lesivirano tlo na vapnencu, smeđe podzolasto tlo i kiselo smeđe tlo.

Crnica na vapnencu (kalkomelanosol). Crnica se stvara na tvrdim vapnencima i dolomitima koji imaju više od 98 % kalcijeva karbonata (CaCO3). Crnica je primarni razvojni stadij na vapnencu: javlja se u različitim klimatskim uvjetima, najčešće na strmim gorskim i pretplaninskim predjelima. Tipski pedogenetski procesi u razvoju vapnenačko-dolomitne crnice su akumulacija humusa i gline.

Rendzina na dolomitu i dolomitiziranom vapnencu nastaje u različitim bioklimatskim uvjetima, na supstratima koji sadrže više od 10 % kalcijeva karbonata (CaCO3) i koji mehaničkim raspadanjem daju karbonatni regolit. Rendzine na dolomitu karakterizira kontinuitet zemljišnog pokrivača, dubine 10-40 cm.

Smeđe tlo na vapnencu i dolomitu (kalkokambisol) nastaje isključivo na tvrdim i čistim vapnencima ili dolomitima koji imaju manje od 1 % nerastvorenog ostatka. Kao izvor mineralnog dijela tla lokalno se javlja i praškasti materijal eolskog podrijetla. O genezi tla na čistim i tvrdim vapnencima i dolomitima i njihovu mineralnom podrijetlu ima više teorija od kojih se najviše uvažava ona o rezidualnom (netopljivom) ostatku iz matične stijene. Ova tla su u najvećem postotku zastupljena u Parku.

Lesivirano tlo na vapnencu (luvisol) stvara se na ilovastim supstratima ili stijenama čijim se raspadanjem može nastati dublji ilovasti profil. Luvisoli su vezani za humidna područja u kojima se mogu formirati descendentni tokovi vode. Za luvisol je karakteristično ispiranje (lesivaža) čestica gline iz E horizonta i njihovo akumuliranje u Bt horizontu. Eluvijalno-iluvijalna migracija gline odigrava se u uvjetima umjerene kiselosti (pH 5-6).

Smeđe podzolasto tlo (brunipodzol). U okolišu Štirovače na trijaskim klastitima nalazimo zastupljena i silikatna tla: distrično smeđe tlo, brunipodzol i podzol. Brunipodzol je kiselo tlo s niskim stupnjem zasićenosti bazama. Najkiseliji je A/E horizont s pH 4,3-4,6. Bogatstvo humusom čitavog profila je jedna od karakterističnih osobina brunipodzola.

Kiselo smeđe tlo (distrično smeđe). Distrična smeđe tla dolaze na kremenim-silikatnim supstratima s malom količinom bazičnih kationa (pješčenjaci, škriljci, kiseli eruptivi itd.). Dominantan je proces braunizacija (raspadanje primarnih minerala, argilofikacija, argilosinteza i akumulacija oksida željeza). Nizak sadržaj baza u supstratu i intenzivna ispiranja u humidnoj klimi dovode do osjetne acidifikacije i mobilizacije aluminija (Al3+).